Ümit Çırak: Oyuncu önce kendini tanımalı

‘Süper Baba’ dizisinde oynadığı Nihat’ın çırağı rolüyle hafızalarımıza kazınan Ümit Çırak, şu an oyunculuğun yanı sıra kendine ait olan ‘Modern Oyunculuk Teknikleri’ ile atölyesinde ders veriyor. Bilgi ve birikimini paylaşmaktan yana olan Çırak, başta çocuk oyuncular olmak üzere birçok ünlüye oyuncu koçluğu yapıyor.

Ümit Çırak; Aras Bulut İynemli, Keremcem, Emir Berke Zincidi, Tü rkü Turan, WIlma Elles, Sezgi Mengi gibi isimlerin yanı sıra ‘Merhamet’ ve ‘İntikam’ dizileri ile ‘Ulak’ filminin tüm çocuk oyuncularının oyuncu koçu. Çırak, benim hafızama dizi tarihimizin en önemli işlerinden ‘Sü per Baba’daki Nihat’ın çırağı karakteriyle kazınmıştı. Sanatçı, bir yandan atölye çalışmalarına devam ederken diğer yandan da televizyon, sinema, tiyatro sahnesinden tanıdığımız birçok ünlüye oyuncu koçluğu yaparak kendinden söz ettiriyor...

Oyunculuk atölyeniz nasıl kuruldu, hangi amaçla yola çıktınız?

Okulu bitirdikten sonra bir taraftan pandomim hocalığı yaparken, diğer taraftan da konservatuvar sınavlarına hazırlanan birçok öğrenci ile çalıştım. Sonrasında bu çalışmalar eğitimleri süresince sergiledikleri yıl sonu ve mezuniyet projelerinde de devam etti. Süreç bu şekilde gelişince, oyunculuğun hem kendi üzerimde hem de genel anlamdaki etkilerini ve ‘nasıl olmalıdır’ sorularının cevaplarını kafamda şekillendirme ve daha iyisini bulma ihtiyacını hissettim. Ardından önce Ekol Drama’da Beklan Algan ve Ayla Algan’ın teşvikiyle çocuklara yönelik kamera önü oyunculuk eğitimi, sonrasında da kendi kurduğum atölyede hem çocuklara yönelik hem de yetişkin öğrencilerime oyunculuk dersleri vermeye başladım. Bu sırada yetişmiş çocuk oyuncularımın, Çağan Irmak’ın ‘Ulak’ filminde rol alması ve başarılı olmaları atölyeyi de bilinir kıldı.

3MOTA’yı ve atölye çalışmalarınızı anlatır mısınız?

3MOTA (Ümit Çırak Modern Oyunculuk Teknikleri Atölyesi) her şeyden önce bir kurs değil, bir atölye... Dolayısıyla da sabitlenmiş bir bilginin aktarımı değil, bir atölyede olması gereken araştırma, deneme ve üretme kültürünün süreçleri geçerli. Oyuncu adayları bu atölyeye; öğrenmek, öğrendiklerini araştırmak, araştırdıklarını denemek ve yenilerini üretmek çabasıyla kendilerini geliştirmek için gelirler. Eğitim sürecinden geçen oyuncu adaylarına herhangi bir sertifika verilmez. Oyuncu adayı alması gerekeni alır ve aslında kendini yetiştirmeye devam eder. Onun için burası araştırma laboratuvarı anlayışı ile çalışan bir oyunculuk atölyesi...

Size ait ‘Modern Oyunculuk Teknikleri’ nasıl bir dramaturji metodu?

Oyuncu adaylarının önce kendilerini tanımalarını sağlıyoruz. Böylelikle özde insan davranışının araştırmasını yapıyoruz. Burası; bir ya da iki sene gibi beraberce karar verdiğimiz sürede oyunculuğu araştırdığımız, geliştirdiğimiz bir saha. İnsanın oyunculuk yapması, kendi ‘ben’inden başka bir ‘ben’ olarak davranabilmesi demek. Öteki olarak davranabilmek demek. Bir oyuncu adayının oyuncu olabilmesi için önce kendini tanıması, kendini bilmesi gerekiyor. Kendini tanıdığın ölçüde insanı tanımaya ve dolayısıyla da rol kişisine yaklaşmaya başlıyorsun. ‘Rolü giyinmek, role girmek’ gibi şeyler yok. Rol dediğimiz, aslında yaşaması mümkün, tasarlanmış, başka bir insan. Ve o insan da içinde bulunduğu anın gereğine uygun tepki üretiyor.

Eğitim verdiğiniz isimler arasında kimler var?

Atölye çalışmalarına başladığım süreçten bu yana birçok genç oyuncuya, gerek atölyede dersler vererek, gerek oyuncu koçluğu yaparak sektördeki adımlarına katkıda bulundum. Kimi kısa süreli, kimi uzun süreli eğitimler aldı atölyemizden. Hazal Kaya, Yağız Atakan Savaş, Zeynep Deniz Özbay, Mert Trenova, Efe Karaman, Çağatay Çatal, Hakan Gürbey, Gülşah Fırıncıoğlu atölyenin ilk dönem öğrencilerinden. Birçoğuyla hocaöğrenci ilişkimiz devam ediyor. Oyuncu koçluğu ile başlamış uzun süreli öğrencilerim de Aras Bulut İynemli, Barış Akan, Cansu Tosun, Keremcem, Emir Berke Zincidi, Nisa Melis Telli, Eslem Akar.

Peki hangi projelerde koçluk yaptınız?

Oyuncu koçluğu yaptığım projeler ve oyuncular; ‘Öyle Bir Geçer Zaman ki’ Aras Bulut İynemli, Emir Berke Zincidi, Elçin Sangu, Türkü Turan, Wilma Elles, Nisa Melis Telli ve diğer çocuk oyuncuları. ‘Küçük Hanımefendi’ Cansu Tosun, ‘Hayat Devam Ediyor’ Ali Ersan Duru, Ali Barkın Bürkan, Fatma Toptaş, Neslihan Atagül, Yasemin Allen, Meltem Miroğlu, Sezgi Mengi, Onur Tuna, Serkan Şenalp, Tuna Kırlı, ‘Sen de Gitme’ Eslem Akar. ‘Anneler ve Kızlar’ tüm çocuk oyuncular. ‘Benim İçin Üzülme’ Çağlar Ertuğrul, Elif Korkmaz, ‘Kayıp Şehir’ Steve Dapaah, ‘Tozlu Yollar’ Buse Varol. ‘Merhamet’ tüm çocuk oyuncular. ‘İntikam’ tüm çocuk oyuncular. Oyuncu koçluğunu yaptığım sinema filmleri; yönetmenliğini Çağan Irmak’ın yaptığı ‘Ulak’taki tüm çocuk oyuncular. Yönetmenliğini Mehmet Ada Öztekin’in yaptığı ‘Mahmut İle Meryem’de Aras Bulut İynemli. Ve daha vizyona girmemiş sinema filmlerinin oyuncu koçluğunu yaptım. Son dönemde atölyeden yetişen ve sektöre yeni adım atanlar arasında ise; Yiğit Kirazcı, Ersel Şibil, Tolga Çıklaçiftçi, Ayşegül Aydın, Gizem Özmen, Evrim Kaynak ve Cem Tek gibi isimleri sayabiliriz.

Eğitim sürecinde anılarınız var mı, zorlandılar mı, neler yaşadılar?

Birçok anımız var aslında. Ama zorlanma değil, kendini tanıma olarak tanımlayabiliriz bunu. Atölyede uygulanan oyunculuk teknikleri doğrultusunda, insanın kendini tanıması ve kendini tanıdığı ölçüde ilişki kurması, aslında kendini tanıdığını zanneden herkesin kalıplarını kırması ve özgürleşmesi sağlanıyor. Bu süreç de atölyeye gelip ders alan herkesin ders saatleri tamamlandıktan sonra da burada vakit geçirme isteğini uyandırıyor. Herhalde her öğrenciyle yaşanan en ilginç ortak anılar; kendini tanımaya başladığı, kendini ve yaptıklarını fark ettiği anlarda başlıyor.

Oyuncu koçluğu dersleri bireysel değil mi? Örneğin sette de çalışıyor musunuz oyuncularla?

Oyuncu koçluğu dersleri bireysel. Ancak aynı proje içerisinde çalışan (bu sinema filmi, dizi veya tiyatro oyunu olabilir) ve birbiriyle ilişkili olan rol kişilerini de bir arada çalıştırıyoruz. Rol kişisinin ağırlığına ve rolün durumuna göre de sette bu tip çalışmaları devam ettirebiliyoruz.

Çocuk oyuncularla süreç zor oluyor mu?

Sanıldığının aksine çocuk oyuncularla çalışmak yetişkinlerle çalışmaktan çok daha kolay. Çünkü çocuklar henüz oyun oynama ehliyet ve yeteneklerini kaybetmiş değiller. Yetişkin insan biçimlenmiş kimliklerine sıkı sıkıya sarılırken çocuklar her yeni oyunda yeni bir oluşu takip ediyor. Bu da çocukların rolün kendi olmaya çok daha rahat yaklaşmalarını sağlıyor. Emir Berke ile dizi projesi başlamadan yaklaşık iki ay önce derslere başladık. Küçük Osman rolünü yapılandırırken çok keyifli zamanlar geçirdik. Hem Emir Berke hem de şu sıralar ‘Öyle Bir Geçer Zaman ki’deçalıştığımız Nisa Melis Telli gibi çocuklarla çalışmak çok daha kolay bir süreç. Çünkü algıları çok açık oluyor. Çocuk dünyasının sınırsız hayal gücü bir rolü yapılandırmada önümüzü açan bir faktör her zaman.

Sizce herkes oyuncu olabilir mi yoksa yetenek şart mı? Ben oyuncu olmak istiyorum diyen herkes olabilir mi?

İcracı ile sanatçı arasında fark var. Sanatçı ne yapması gerektiğini bilen, bulan, icracı ne yapılması ile ilgili dışarıdan direktif alıp aldığı direktifi uygulayandır. Herkes bir dizide, filmde oynar bugünkü imkanlarla. İyi bir yönetmen, iyi bir senaryo, çok parası olan bir yapımcı eseri çok bilinir hale getirir. Ama... Bu arada bir sürü “ama” var. Bu “ama”ları bilen ve anlayan oyuncu benim çok sevdiğim oyuncu tipi işte.

Sizi yakın zamanda televizyonda görecek miyiz tekrar? Yeni projeleriniz var mı?

Birçok proje var şu an. İlerleyen zamanlarda netleşecek sanırım. Televizyon projelerinin dışında, sinema filmi ve atölyemizdeki tiyatro oyunlarımız var. Sezon başından itibaren kendi sahnemiz SAHNE3’te 3MOTA oyuncuları olarak oyunlarımızı sergilemeye başladık.


“Emir Berke Zincidi ile dizi projesi start almadan yaklaşık iki ay önce derslere başladık. Küçük Osman rolünü yapılandırırken çok keyifli zamanlar geçirdik. Hem Emir Berke hem de şu sıralar ‘Öyle Bir Geçer Zaman ki’de çalıştığımız Nisa Melis Telli gibi çocuklarla çalışmak çok daha kolay bir süreç. Çünkü algıları çok açık oluyor...”

Ceren Reis ‘İntikam’da Beren Saat’in, Ceren Balıkçı ise ‘Merhamet’te Özgü Namal’ın küçüklüğünü canlandırıyorlar. Nisa Melis Telli, ‘Öyle Bir Geçer Zaman ki’de rol alıyor. Ümit Çırak, çocuklarla çalışmanın yetişkinlerden daha kolay olduğunu söyleyerek “Çocuklar henüz oyun oynama ehliyet ve yeteneklerini kaybetmiş değiller” diyor.